وزارت آموزش و پرورش سیاستها و برنامههای خود را با الهام از آموزههای سند تحول بنیادین ترسیم نموده است. موضوع سلامت و توانایی جسمانی دانشآموزان در این سند مورد اعتنای جدی قرار گرفته، بهنحوی که در بیانیه ارزشها، چشمانداز و هدفهای کلان بر نشاط و سلامت جسمانی دانشآموزان از طریق ورزش و تفریحات سالم فردی و گروهی تأکید شده است. زندگی صنعتی مدرن علیرغم اینکه خدمات ارزندهای برای بشر امروز فراهم آورده است، تبعات و عوارض زیادی را نیز به همراه داشته است. شاید مهمترین پیامد پیشرفتهای تکنولوژی و گسترش آن در تغییراتی است که در سبک زندگی همه اقشار جامعه بهویژه کودکان و نوجوانان به وجود آمده است. سبک زندگی غیرفعال و کمتحرک قبل از هر چیز میتواند منجر به افزایش وزن و چاقی شود که این مسئله خود پیامدهای مختلفی از جمله ابتلا به بیماریهای غیر واگیر را به دنبال دارد.
سواد حرکتی
به عنوان دانش، درک، اعتمادبهنفس و شایستگی بدنی در انجام فعالیتهای جسمانی و حرکتی در محیطهای مختلف، یکی از عاملهای زیربنایی در کیفیت فعالیت بدنی کودکان است؛ به طوری که اگر کودکان با رشد مطلوب سواد حرکتی از دوران کودکی عبور کنند، احتمال تداوم مشارکت آنها در فعالیت بدنی بسیار بیشتر است. سازمان جهانی بهداشت روزانه حداقل ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی شدید تا متوسط را برای کودکان و نوجوان توصیه کرده است و از طرف دیگر ارتباط شاخصهای رشد حرکتی در مطالعات مختلف تأیید شده است و به نظر میرسد که پایش وضعیت سواد حرکتی دانشآموزان به عنوان یک شاخص پیشبین در میزان فعالیت آنها بتواند در تدوین و بازبینی برنامههای آموزشی تربیت بدنی مؤثر باشد.
با این حال تغییرات غلط در سبک زندگی خانوادهها و اجرای برنامههای ستادی جهت افزایش فعالیت بدنی برای سلامتی این طیف سنی در سطح مدارس ضروری است. در همین راستا معاونت تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش با احساس مسئولیت در قبال تضمین سلامت نسل و تحقق اهداف دوره تحصیلی ابتدایی در ساحت زیستی و بدنی به استناد هدف عملیاتی شماره ۱ و راهکار ۳-۴ سند تحول بنیادین در برنامه ابلاغی سال ۱۴۰۰ بسته تحولی ارتقای سواد حرکتی دانشآموزان ابتدایی را در دستور کار خویش قرار داده است. در این پروژه تلاش بر این است ضمن آگاهی بخشی به ذینفعان، سواد حرکتی دانشآموزان ابتدایی مورد ارزیابی قرار گرفته و با برنامه تمرینی مشخصی ارتقا یابد. امید است این پروژه، با برنامهریزی مطلوب در تمامی سطوح و لایههای مدیریتی و مشارکت حداکثری مدیران، معلمان، اولیا و سایر بخشهای مرتبط، ضمن ترغیب دانشآموزان به انجام فعالیتهای حرکتی و ورزشی نقش مؤثر خود را ایفا نماید و از این رهگذر سواد حرکتی دانش آموزان ارتقا یابد.
اهداف پروژه
هدف کلی: ارتقای سواد حرکتی دانشآموزان دوره ابتدایی
اهداف اختصاصی:
- سنجش و شناسایی وضعیت سواد حرکتی دانشآموزان دوره ابتدایی مدارس شهری
- ارائه برنامههای مداخلهای ارتقای سواد حرکتی
- توسعه ویژگیهای جسمانی و سواد حرکتی دانشآموزان دوره ابتدایی مدارس شهری
- افزایش سرانه فعالیت بدنی دانشآموزان
- اطلاعرسانی و آگاهیبخشی به دانشآموزان، اوليا و جامعه در مورد سواد حرکتی و فعالیت بدنی
- توسعه همکاریهای بین سازمانی در جهت توسعه و ارتقای سواد حرکتی دانشآموزان
گروه هدف: ۳۰ درصد دانش آموزان دختر و پسر دوره ابتدایی در پایه های اول تا ششم مدارس شهری
زمان اجرای پروژه: سال تحصیلی ۱۴۰۱- ۱۴۰۰
وظایف معلم تربیت بدنی و آموزگار پایه در اجای طرح اتقای سواد حرکتی
مسئولیت سنجش سواد حرکتی دانش آموزان با آموزگار پایه یا معلم تربیت بدنی هر کلاس می باشد و وظایف زیر را به عهده دارد:
- شرکت در دورههای آموزشی ضمن خدمت و وبینارهای مرتبط با سواد حرکتی
- سنجش اولیه و ثانویه سواد حرکتی دانشآموزان در مدرسه (در صورت بازگشایی) و توجیه والدین در راستای سنجش سواد حرکتی (در صورت آموزش مجازی) مطابق با مفاد دستورالعمل ابلاغی
- تکثیر فرمهای پیوست ۱ و ارائه به دانشآموزان جهت تکمیل و ثبت در سامانه پادا
- راهنمایی اولیا جهت ثبت نتایج سنجش اولیه (پیشآزمون) و سنجش ثانویه (پسآزمون) در سامانه پادا
- اختصاص موضوع انشا دانشآموزان به فواید و ضروریات سواد حرکتی
- بهرهمندی از ظرفیت دروس تربیتبدنی، هنر و مهارتهای زندگی در راستای نیل به اهداف پروژه
- آموزش و ارائه مشاوره لازم به والدین و دانشآموزان در راستای حمایت از پروژه ارتقای سواد حرکتی دانشآموزان
- ارائه نتایج سنجش اولیه (تا پایان مهرماه) و نتایج سنجش ثانویه (حداکثر تا ۱۵ اسفند) به مدیر و معاون اجرایی
مدرسه جهت ثبت بهموقع در سامانه پادا - بارگذاری کلیپها، جزوات آموزشی مرتبط در کلاس مجازی شبکه آموزش دانشآموزان (شاد)، پیگیری اجرا و پیشبرد برنامههای مداخلهای اعلام شده
- هدایت دانشآموزان و الزام آنان جهت عضویت در کانالهای مربوط به طرح ارتقای سواد حرکتی دانشآموزان در شبکه شاد
- ارائه دانستنیها و آگاهیهای لازم به دانشآموزان برخوردار از سواد حرکتی مطلوب، در راستای حفظ و بهبود وضعیت
- بهرهگیری از فنون تقویت مثبت، افزایش انگیزه و هدایت مؤثر دانشآموزان در راستای ارتقای سواد حرکتی
- اختصاص بخشی از ارزشیابی درس تربیتبدنی باتوجهبه میزان مشارکت و پیشرفت دانشآموز در فرایند اجرای پروژه و کسب دانش مرتبط با سواد حرکتی مطلوب در بخش آمادگی جسمانی، بخش دانشی، بخش مهارتهای بنیادین حرکتی
نکته 1: فیلمهای مربوط به نحوه ارزیابی سواد حرکتی در کانال مربوطه در شبکه شاد و پورتال دفتر تربیتبدنی و فعالیتهای ورزشی بارگذاری خواهد شد
نکته ۲: در راستای یکسانسازی فرایند مداخله و ارتقای سواد حرکتی تمامی برنامههای لازم در قالب فیلم، پوستر، پوشه کار و … در کانال مربوطه در شبکه شاد و پورتالهای مربوطه بارگذاری خواهد شد